Tek Sağlık yaklaşımını anlatmak, farkındalık oluşturmak amacıyla dünyada her yıl 3 Kasım “Tek Sağlık Günü ” (#OneHealthDay; #TekSağlıkGünü) olarak kutlanmaktadır.
Tek Sağlık; bulaşıcı hastalıklara odaklanan; insan, hayvan ve çevre ilişkileri bağlamında toplumsağlığına hizmet eden bir yaklaşım olmasının yanı sıra, zoonotik hastalıklara (hayvandan insana veya insandan hayvana geçen) yönelik multidisipliner veya interdisiplinler yaklaşımları destekleyen bir kavramdır.
Kısaca hatırlamak gerekirse 1800’lü yıllardan bu yana bilim insanları tarafından dile getirilen “Tek Sağlık” yaklaşımı son yıllarda daha önemli hale gelmiştir. Çünkü pek çok etken; insan, hayvan, bitki ve çevre etkileşiminin olumsuz yönde değişmesine neden olmuştur.
Artan insan ihtiyaçları, tüketime dayalı sözde hayat tarzları, doğa okur-yazarlığının olmaması gibi bilinçsiz davranışlar, plansız kentleşme, iklimde ve arazi kullanımında değişimler, yeni kaynak arayışları sebebiyle yaban hayatına daha fazla ve yanlış müdahaleler gibi pek çok sebepten dolayı insanlarla hayvanlar arasındaki ve içinde bulundukları ortak çevre ile ilişkilerinde bozulan denge “Tek Sağlık” yaklaşımını yeniden dünya gündemine taşımıştır.
“Tek Sağlık” kapsamında; sağlık sektöründe zorlu, masraflı ve yorucu olan tedavi aşamasına gelmeden koruyucu hekimlik hizmetleri ile hayvan ve çevre sağlığı temelinde insanlarımızın daha sağlıklı olması için çalışıyoruz. Sizlerin sağlığı hepimizin sağlığıdır diyoruz. Halk sağlığını korumak istiyorsak; insan, hayvan ve çevre sağlığı ortaklarının birlikte çalışması gerektiğini ve aynı oranda göreve ve öneme sahip olduklarını unutmamalıyız. Ülkemizde de dünyadaki tüm gelişmiş ülkelerde olduğu gibi güçlü ve etkin Tek Sağlık yapılanması ve uygulamaları ile halk sağlığı her zaman güvence altında olacaktır.
Covid-19 Pandemisi başta olmak üzere yüzyıllardır sağlık sektörünün mücadele ederken en çok yıprandığı hastalıklar zoonoz hastalıklar olmuştur. Şarbon, Salmonella, Brucella, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Kuş Gribi, Kuduz gibi ülkemiz için de her zaman risk olan pek çok hastalıkla Tek Sağlık yaklaşımı ile mücadele edilmelidir.
İnsan, hayvan ve çevre sağlığı arasında var olan güçlü bağlantı, gün geçtikçe zayıflamaktadır. İnsanoğlu birçok alanda gelişmeler kaydetmekte, lakin bu gelişmeler ekosisteme zarar vermekte ve bu zararlar gün geçtikçe kontrol edilemeyecek boyutlara varmaktadır. Son yüzyılın sağlık alanındaki olumlu kazanımları biyo-çeşitlilik ve ekosistemdeki bozulmaların gölgesinde kalmaktadır. Bu nedenle son yıllarda dünyada zoonoz hastalıklar giderek artış göstermektedir. Nitekim halen devam eden Covid-19 Pandemisi de, insanların yaban hayvanlarının yaşam alanlarına daha fazla müdahalesi sonucu ortaya çıkmıştır. İnsan, hayvan, bitki ve çevre sağlığı ile ilgili bakış açısında acil bir “dönüşüme ve daha bütüncül bir yaklaşıma” yani “Tek Sağlık” yaklaşımına ihtiyaç duyulmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Organizasyonu gibi uluslararası kurumlar da bu konuda ortak deklarasyonlar yayınlamıştır.
Tek Sağlık; insanlar, hayvanlar ve bitkiler ve ortak çevreleri arasındaki bağlantının önemini fark etmeyi gerektirir. Tüm canlılar için en uygun sağlık koşullarını oluşturmak amacıyla yerel, bölgesel, ulusal ve küresel düzeyde disiplinler arası çalışmayı gerektiren bir yaklaşım olarak gidilmesi gereken tek yön olarak benimsenmelidir.
Tek Sağlık yaklaşımı konusunda toplumda farkındalık oluşturmak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan görseller ile Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi ve bağlı 56 Veteriner Hekim Odası her yıl bir dizi etkinlik düzenlemektedir.
Bu yıl, “Tek Yön, #TekSağlık” mottosu içeren pankartla çekilmiş fotoğraflar ve/veya günün önemi konusunda sözlü mesaj içeren kısa videolar, 3 Kasım’da yayınlanlanmaktadır.
