Süperiletken sistemler ve cihazlar, geleceğin şekillenmesinde önemli bir potansiyele sahiptir. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ), bu potansiyelin farkında olarak, süperiletken ürünlerin geliştirilmesi ve üretilmesi amacıyla çalışmalarını sürdürmektedir. Üniversitemiz, ülkemizin bu stratejik alandaki teknolojik yarışta yer alması için gayret göstermektedir.
Süperiletkenler, benzersiz özellikleri nedeniyle çok çeşitli endüstriyel ürün ve sistemde kullanılıyor. Özellikle tıbbi görüntüleme (MR cihazları) alanında devrim yaratan süperiletkenler,
Bilgi Teknolojileri: Süperiletken dijital ve kuantum hesaplama, Sağlık Hizmetleri: MEG için MRI ve SQUID cihazları, Savunma ve Havacılık: Elektromanyetik hipersonik fırlatıcılar ve gelişmiş radar sistemleri, Enerji ve Güç: Füzyon reaktörleri, Mikroşebeke Sistemleri, süperiletken manyetik enerji depolama (SMES) sistemleri, verimli güç iletimi, hata akımı sınırlayıcılar ve yüksek performanslı jeneratörler, Ulaşım: MAGLEV (manyetik levitasyon) trenleri, Elektrikli uçaklar, Bilimsel Araştırma: Parçacık hızlandırıcılar, fizik bilimleri, araştırma sınıfı mıknatıslar, yüksek alanlı mıknatıslar, kriyojenik sistemler ve nükleer manyetik rezonans (NMR) spektroskopisi, Endüstriyel Uygulamalar: Manyetik ayırma, yüksek verimli elektrik motorları, indüksiyonla ısıtma ve özel işleme, gibi uygulamalarda kullanım ya da geliştirme aşamasında bulunuyor.
Süperiletken tel üretebilen laboratuvarlara sahip tek üniversiteyiz
Üniversitemiz, 1998 yılından bu yana süperiletken ürünler ve uygulamalar konusunda çalışmalar yürütüyor. Bu kapsamda yayımlanan 300 bilimsel çalışma, 5000’den fazla atıf aldı. Bilimsel çalışmalardan 50 kadarı, süperiletkenlerin endüstriyel uygulamaya en uygun ürün formu olan “Süperiletken Teller” konusunu ele alıyor. Üniversitemiz, Türkiye’de süperiletken tel üretebilen laboratuvarlara sahip tek merkez durumunda. Tamamen yerli süperiletken tel üretimi yapılan Üniversitemizde, bu alanda çalışmalar yapan akademisyenlerin, 3’ü başvuru aşamasında 8 patent almış ürünü bulunuyor. Süperiletken teller konusunda ortak çalışmalar yürüttüğümüz üniversitelerden bilim insanları da süperiletken tel üretim deneylerini laboratuvarlarımızda gerçekleştiriyor.
Üniversitemiz, son derece stratejik olan ve önümüzdeki yıllarda daha hızlı gelişeceği öngörülen süperiletken ürün ve teknolojik uygulamaları konusunda, gelişmiş ülkelerin pazarı olmak yerine yerli ürün ve uygulama üretebilen, ekonomik olarak dengelenebilir bir konum elde etmeyi hedefliyor ve çalışmalarını bu yönde sürdürüyor.
Kriyojenik soğutma ihtiyacı (düşük sıcaklık süperiletkenleri için) ve malzeme maliyetlerinin yüksek olması (yüksek sıcaklık süperiletkenleri için) nedeniyle yaygın kullanılamayan süperiletkenlerin, gelecekte birçok alanda kullanılması ve endüstriyel uygulamalarının artması bekleniyor.
