Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Eker Kayseri ve Niğde’de 2 yeni bitki türü keşfetti.
Akademik kariyerinde toplamda 21 yeni bitki türü keşfederek botanik bilimine büyük katkı sunan Eker, son olarak yaptığı 2 yeni keşifle ülke gündeminde yer aldı. Kayseri’nin Tomarza ilçesinde keşfedip Tomarza Soğanı (Allium serpenticola Eker) adını verdiği bitki uluslararası bilimsel dergi Phytotaxa’da makale olarak yayımlandı. Niğde’nin Ulukışla ilçesinde ise Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Eroğlu’yla birlikte uzun yıllardır yaptığı çalışmalar sonucu keşfedip Niğde Morbaşı (Leopoldia nigdeensis Eker & Eroğlu) adını verdiği bitki yine aynı dergide yayımlandı. Prof. Dr. İsmail Eker’in bu keşifleri, Türkiye’nin biyolojik çeşitliliği üzerine yapılan araştırmalara önemli bir katkı sağladı.
BAİBÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Eker’in keşfettiği bitkiler ise şöyle; Leopoldia babachii (Tekinsümbülü), Allium arsuzense (Bahar soğanı), Allium roseum subsp. gulekense (Geyik körmeni), Tulipa koyuncui (Çuh lâlesi), Gagea goekyigidii (Gökyiğityıldızı), Tulipa cinnabarina subsp. toprakii (Milas Lâlesi), Muscari fatmacereniae (Ceren sümbülü), Muscari pamiryigidii (Yiğit sümbülü), Leopoldia muglaensis (Muğla sümbülü), Leopoldia erzincanica (Erzincan sümbülü), Muscari inundatum (Hatay sümbülü), Gladiolus aladagensis (Aladağ Kılıçotu), Gladiolus izzet-baysalii (Beykılıcı), Muscari pseudopallens (Donuk müşkürüm), Fritillaria umitkaplanii (Amanos lâlesi), Fritillaria eceri (Mezopotamya lâlesi), Allium mehmetyaschari (Tüylübaba soğanı), Leopoldia oztasii (Konya morbaşı), Allium serpenticola (Tomarza soğanı), Leopoldia nigdeensis (Niğde morbaşı) ve Gladiolus alucraensis (Alucra kılıçotu)
Konuyla ilgili konuşan Eker; Tomarza Soğanı bitkisinin Serpantin kaya olan alanlarda yetiştiğini ve kış soğukluğunu seven bir bitki olduğunu belirtti. Niğde Morbaşı bitkisinin de tıpkı Tomarza Soğanı bitkisi gibi kış soğukluğunu sevdiğini ifade edip, Niğde Morbaşı bitkisinin keşif serüvenine dair bilinmeyenleri anlattı. İlk olarak 2013 yılında Niğde’nin Ulukışla İlçesinde bulunan Emirler Köyü civarındaki Bolkar dağlarının eteklerinden bitkinin meyve halinde numunelerini toplayıp bu numuneler üzerinde Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüseyin Eroğlu’yla birlikte araştırma yaptığını dile getiren Prof. Dr. İsmail Eker, yıllar süren çalışmalarda bitkinin hem çiçekli halini hem de yapraklı halini inceleyerek keşif sürecinin tamamlandığını açıkladı. Eker “23 yıldır Türkiye’nin doğal soğanlı türlerinin çeşitliliğini ortaya koymak için Anadolu’yu karış karış geziyorum. Aslında, biz bitki taksonomistlerinin asıl işi bir bölgenin floristik envanterini ortaya çıkarmak, bitki türleri arasındaki taksonomik problemleri çözerek aralarındaki sınırları belirlemektir. Doğada her bir türün dış görünüş bakımından bir çeşitliliği vardır. Biz bu var olan türlerin varyasyon sınırlarını belirledikçe, bu sınırların dışında kalan yeni başka türleri de belirliyoruz. Bu da yaptığımız işin en güzel tarafı. Tabi bu süreç kolay değil yeni türler genellikle en zorlu şartlarda ortaya çıkıyor. Bazen bir dağın en yüksek zirvesinde bazen de derin bir vadinin en ıssız köşesinde. Eğer şanslıysanız bir dağın eteklerinde de karşınıza çıkabiliyor. Ancak karşılaştığınız canlının yeni bir tür olup olmadığı derin bir taksonomik birikim, sağlam bir literatür bilgisi ve arazi tecrübesi gerektiriyor. Şu ana kadar bilim dünyası için tanımladığım tür sayısı 21 oldu. Ayrıca, yayınlanma aşamasında olan bir tür ile hazırlık aşamasında olduğum bir tür daha var. İmkânlar ölçüsünde ülkemizin bilimsel birikimine ve insanlarımızın farkındalık düzeyine katkı vermeye devam edeceğiz.” dedi.
Eker, konuşmasında Üniversitemizde 2005 yılından bu yana görev yaptığını vurgulayıp bu süre zarfında kendisine destek olan başta Rektörümüz Prof. Dr. Mustafa Alişarlı olmak üzere geçmiş dönemlerde görev alan tüm rektörlerimize, tüm üniversite yönetim kurullarına ve kendisine destek veren herkese teşekkür etti.
