Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi bünyesinde faaliyet gösteren Nükleer Radyasyon Dedektörleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (NÜRDAM), bir kez daha Türkiye’nin bilimsel Ar-Ge gücünü kanıtladı.
TÜBİTAK 1512 desteği ile ilk prototipi üretilen, sonrasında TÜBİTAK 1507 desteğiyle geliştirilen ve ticarileştirme faaliyetleri sona doğru yaklaşan Yerli ve Milli Alev Dedektörü, izleyici hakem gözetiminde ve yönetiminde yapılan son testlerde 100 metreyi aşan mesafelerde yüksek hassasiyetle alev tespiti gerçekleştirdi. Geliştirilen teknolojinin; orman yangınları, endüstriyel güvenlik, savunma sanayii, oteller, enerji tesisleri ve yangın erken uyarı sistemleri gibi kritik alanlarda kullanılması hedefleniyor.
Dedektörün Ar-Ge çalışmaları dedektörün buluşçusu NÜRDAM Müdürü Doç. Dr. Yalçın Kalkan liderliğinde, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa’dan Doç. Dr. Arif Kösemen ve Prof. Dr. Sadullah Öztürk iş birliğiyle yürütüldü. Geliştirilen sistem, geçtiğimiz günlerde Bolu’da düzenlenen Uluslararası Sensör, Dedektör, Malzeme Bilimi ve Teknolojileri Konferansı (SensDeTech’25) kapsamında çalışır vaziyette sergilenerek büyük ilgi gördü.
Projede sanayi ortağı olarak yer alan YAFE Teknoloji Ltd., dedektörün sertifikalandırma çalışmalarını sürdürüyor. Şirketin yöneticisi ve Muş Alparslan Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Fuat Yetişsin, “Sistemin daha gelişmiş ve çok kanallı yeni versiyonlarını üretmek için uluslararası bir proje hazırlığı içerisindeyiz.” diyerek, teknolojinin küresel düzeyde rekabet edecek potansiyele sahip olduğunu vurguladı.
Doç. Dr. Yalçın Kalkan, NÜRDAM’ın bu başarıyla Türkiye’nin sensör ve dedektör teknolojilerinde dışa bağımlılığını azaltacak önemli bir adım attığını belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Bu proje, laboratuvardan ürüne giden yolda yerli mühendisliğin geldiği noktayı gösteriyor. Geliştirilen alev dedektörü hem performans hem de maliyet açısından dünyadaki örnekleriyle rekabet edebilecek düzeyde.”
Ticarileşme süreci tamamlandığında, Türkiye’nin ilk yerli, dünyanın ilk gazlı fotokatot tabanlı alev dedektörü olarak endüstriyel pazarda yerini alacak dedektörün, uluslararası patent süreci de devam ediyor.
