Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bilimsel Endüstriyel ve Teknolojik Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (BETUM) geliştirilen sensör tabanlı sistem, özellikle yoğun bakım üniteleri gibi hassas ortamların ışık, sıcaklık, bağıl nem, karbondioksit gibi 9 parametreyi gelişmiş ve hassas şekilde ölçüyor, kritik durumlarda ilgili personel ve hastane yönetimine acil durum mesajı atıyor. Sistemin kabiliyetleri hasta için en uygun ortamın sağlanmasında dünyada ilk ve tek.
Üniversitemiz tarafından geliştirilen Sensör Tabanlı Sistem, öncelikle hastanelerde hastaların korunması için iç ortam hava kalitesini belirlemeye dönük olarak tasarlandı. Sistem önemli parametreleri anlık olarak tespit ederek sağlığa elverişsiz durumları anında ilgili personellere bilgilendirilmesini sağlarken sensörler arasındaki kablosuz haberleşme sistemi sayesinde Yoğun Bakım Üniteleri gibi kritik öneme sahip ortamlarda oluşabilecek potansiyel risklerin önüne geçilebilecek.
BAİBÜ’lü akademisyenlerden oluşan proje ekibi; Bilimsel Endüstriyel ve Teknolojik Uygulama ve Araştırma Merkezinden (BETUM) proje yürütücüsü Öğr. Gör. Dr. Sanaz LAKESTANI, Bilgisayar Mühendisliği Bölümünden Dr. Öğretim Üyesi Mehmet MİLLİ, Tıp Fakültesi Cerrahi Tıp Bilimleri Bölümü/Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı öğretim üyeleri Prof. Dr. Abdullah DEMİRHAN ve Doç. Dr. İsa YILDIZ’dan oluşuyor.
BAİBÜ’nün Sistemi 9 Parametre Ölçebilen, Dünyada İlk ve Tek Sistem Olma Başarısına Sahip
Dünyada iç ortam hava kalite parametrelerinin izlenmesi için kullanılan sensör tabanlı sistemler genelde aynı anda en fazla üç ila dört faktörü ölçebiliyorken BAİBÜ’de geliştirilen sistem aynı anda PM10, PM2.5, CO2, CO, Formaldehit, Toplam Uçucu Organik Bileşikleri, Işık, Sıcaklık ve Bağıl nem gibi 9 parametre ölçen ilk ve tek sistem oldu.
Sistem Kritik Durumlarda SMS ile Uyarı Mesajı Atıyor
Özellikle pandemi döneminde gündeme gelen ve herkesin dikkatini çeken hastanelerin yoğun bakım ünitelerinin iç ortam hava kalitesi gündeme gelmişti. Sensör tabanlı sisteme entegre edilen yazılım sayesinde, yoğun bakım üniteleri gibi kritik alanların hava kalitesinin değişimini anlık izleyerek risk oluşturabilecek durumda sorumlu personele ve hastane yönetimine GSM üzerinden uyarı mesajlar ile bilgiyi aktarabiliyor.
Üniversitemizin Hastanesinde Test Edildi
Geliştirilen sistem, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi yoğun bakım ünitesinde bir ay boyunca test edilerek sistemin tüm bileşenlerinin çalışması kontrol edildi. Test süresince elde edilen veriler kaydedilerek kontrolleri sağlandı. Sistemin kararlılığı saha tecrübesi ile ortaya çıktı.
Sistemin Faydaları Saymakla Bitmiyor
Sistem sayesinde ölçülen parametreler sonucunda fazla enerji kullanımı ve sarf giderlerinin önüne geçilmesi ve hastanelerde sağlık harcamalarında tasarruf sağlanması hedefleniyor.
Sensörlerden elde edilen veriler görselleştirme yazılım araçları kullanılarak diğer araştırmacılar tarafından yorumlanabilmeleri de kolaylaştırıldı. Ayrıca oluşturulan veri setinin dünya çapında alanında tüm araştırmacılar tarafından kullanılmasını sağlamak için internet ortamında paylaşılması sağlandı.
Sistem Kapalı Ortama Sahip Tüm Alan ve Sektörlere Hizmet Verecek
Günümüzde çalışma hayatı, eğitim, sağlık, spor başta olmak üzere kapalı mekanlarda süren sosyal hayatı yaşayan çoğu birey, zamanının yaklaşık %80’ini iç ortamlarda geçirmektedir. İç ortam hava kalitesinin insan sağlığı ve özellikle hassas gruptaki bireylerin sağlığı üzerinde önemli etkileri olduğu yapılan araştırmalarla ortaya konulmuştur. Bu nedenle iç ortam hava kalitesi değişiminin belirlenmesi ve iyileştirilmesi insan sağlığı açısından büyük önem taşıyor. Tasarımı yapılan sensör tabanlı iç ortam hava kalitesi takip sistemi sadece hastane ortamlarında değil aynı zamanda okul, laboratuvar ve fabrikalar gibi diğer sosyal sağlığın önemli olduğu ortamlarda da uygulanabilme imkanı sunuyor.
Geliştirmeler Sayesinde Sistem Üstün Özelliklere Kavuşacak
Araştırma ekibinin yeni hedefi, sensörlerden elde edilen veriler üzerinde veri madenciliği yöntemleri ve yapay zeka algoritmaları kullanılarak, yarım saatlik ve bir saatlik olası parametre değerleri tahmin edilmesi, buna bağlı olarak hastane yönetimlerinin eylem planlarını zamanında hayata geçirebilmeleri için proaktif bir sistem tasarlanması ve geliştirilmesi planlanıyor.
