Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Mehmet Tanrıkulu Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Programı tarafından düzenlenen “8 Kasım Dünya Radyoloji Günü” kapsamında düzenlenen etkinlikte “Teşhis ve Görüntüleme Teknolojilerinin Geleceği: Yapay Zekâ ve Radyoloji” ile “Radyolojinin Kadın Öncüleri: Curie’den Günümüze” başlıklı oturumlar büyük ilgi gördü.
BAİBÜ İzzet Baysal Eğitim Araştırma Hastanesi Radyoloji ABD Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Hızal “Teşhis ve Görüntüleme Teknolojilerinin Geleceği: Yapay Zekâ ve Radyoloji” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Hızal, yapay zekânın tıpta giderek güçlenen rolünü değerlendirirken, teknolojinin “insanın yerini almaktan çok iş yapma biçimini dönüştüreceğini” vurguladı. Hızal’ın aktardığına göre günümüzde kullanılan sistemler hâlâ dar yapay zekâ seviyesinde olsa da derin öğrenme algoritmaları MR, BT ve röntgen görüntülerinde tümör, kanama ve damar tıkanıklığı gibi kritik bulguları yüksek doğruluk oranlarıyla tespit edebiliyor. Özellikle meme kanseri taramalarına değinen Hızal, Almanya’da yürütülen geniş çaplı bir programda yapay zekâ destekli okumanın kanser yakalama oranını %17,6 artırdığını belirterek doğru entegrasyonun klinik faydayı belirgin biçimde yükselttiğini söyledi.
Bununla birlikte yapay zekânın laboratuvar ortamındaki başarısının her zaman klinik uygulamalara tam olarak yansımadığını ifade eden Hızal, çeşitli çalışmalarda algoritmaların hastane koşullarında %10–25 arasında performans kaybı yaşayabildiğini aktardı. Farklı cihaz üreticileri, değişken görüntü kaliteleri ve etiketleme farklılıkları bu düşüşün temel sebepleri arasında yer alıyor. Hızal, “Bir radyolog farklı cihazların sonuçlarına kolayca uyum sağlayabilir; ancak yapay zekâ henüz buna tam olarak hazır değil” diyerek mevcut sınırlamalara dikkat çekti. Hukuki çerçevenin de hâlâ netleşmediğini belirten Hızal, bir yapay zekâ sisteminin hatalı karar vermesi hâlinde sorumluluğun kimde olduğuna dair belirsizliklerin sürdüğünü; bu nedenle yapay zekânın bugün için “destekleyici araç” olarak konumlandığını söyledi. Öte yandan yapay zekâ, radyolojide birçok alanda iş yükünü hafifletmeye başlamış durumda: Acil vakaların otomatik triajı, düşük doz BT ile daha güvenli tarama, görüntü kalitesinin artırılması, raporların özetlenmesi ve radyoloji eğitiminde simülasyon desteği
gibi uygulamalar artık günlük pratikte yer buluyor.
Sunumunu geleceğe dair bir uyarıyla sonlandıran Doç. Dr. Mustafa Hızal, “Yapay zekâ yakın zamanda doktorların yerini almayacak ama işin kendisi değişiyor. Teknolojiyle çalışmayı bilmeyenler geri kalacak” dedi.
Radyolojinin Kadın Öncüleri: Curie’den Günümüze
Etkinliğin ikinci konuşmacısı Dr. Ayşenur Buz Yaşar, “Radyolojinin Kadın Öncüleri: Curie’den Günümüze” başlıklı sunumunda X-ışınlarının 1895’te Röntgen tarafından keşfinden günümüze uzanan süreçte kadın bilim insanlarının radyolojiye yaptığı kritik katkıları aktardı. Dr. Ayşenur Buz Yaşar, Marie Curie’nin radyoaktiviteyi keşfetmesi, radyumu izole etmesi ve I. Dünya Savaşı’nda geliştirdiği mobil röntgen ünitelerinin günümüz radyolojik yöntemlerine, özellikle de meme kanseri taramalarına temel oluşturduğunu vurguladı.
Sunumda ayrıca şu isimlerin öncü çalışmaları ele alındı:
- Elizabeth Fleischmann:X-ışını teknolojisinin erken dönemindeki öncü uygulamaları,
- Florence Ada Stoney:İngiltere’nin ilk kadın radyoloğu olarak kurduğu röntgen bölümü,
- Alice Ettinger:Modern spot-film tekniğini tıbba kazandırması,
- Janet Lane-Claypon:Meme kanseri risk faktörlerini ortaya koyan öncü epidemiyolojik araştırmaları.
- Türkiye’den Esin Emin Üstün ise ülkemizin ilk kadın radyoloji öğretim üyesi olarak ve ilk mamografi cihazının kurulması için gösterdiği çabayla sunumda öne çıkan isimler arasında yer aldı.
BAİBÜ İzzet Baysal Eğitim Araştırma Hastanesi Radyoloji ABD Öğretim Üyeleri; Doç. Dr. Mustafa Hızal ve Dr. Öğr. Üyesi Ayşenur Buz Yaşar’a, Mehmet Tanrıkulu Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu akademik ve idari personeline, düzenleme kuruluna teşekkür ederiz.
