Page 146 - Bülten_4_Sayi

RÖPORTAJLAR I Mart-Nisan-Mayıs-Haziran 2022 I SAYI 4

du. Fabrikada üretime ara vermeden devam etti. Üre- İzzet Baysal, bundan sonra fabrikasında üretimi daha
tilen malları depoladı. Kazanamayınca, ayakta kalabil- da artırma yollarını aradı. Fransa’da uygulamasını ince-
mek için bütün birikimini, son kuruşuna kadar harcadı. lediği, işçinin daha fazla üretmesini hedefleyen ve prim
İzzet Baysal için tek çıkar yol devletin desteğini sağla- sistemine dayanan bir uygulamayı fabrikasında başa-
maktı. Ne de olsa 1950 yılında iktidara gelen Demokrat rıyla hayata geçirdi. Üretim aynı işçi ve makine parkı ile
Parti hükümeti özel teşebbüse önem ve öncelik veren % 50’ye yakın arttı. Fabrikada prim sistemi ile üretim
bir sanayi politikası izleyeceğini açıklamıştı. Elbette artarken izsal markalı mallar da Türkiye piyasasında
ona göre devlet bu duruma kayıtsız kalamazdı. Karşı öne çıkmaya başladı. Yerli sanayiyi korumaya yönelik
karşıya kaldığı acımasız rekabeti resmi çevrelere bir şe- önlemler de zamanla İzzet Baysal’ın önünü iyice açtı.
kilde ispatlamalıydı. Yetkililer Avrupalı üreticilerin ih- Hükümetçe 1958 yılı ağustos ayında döviz darboğazı
racat yaptığı ülkelerdeki fiyat politikalarını saptayarak, nedeniyle yerli üretimi olan mallara ithalat yasağı geti-
Türkiye’ye karşı oluşturulan karteli ispatlayabileceğini rildi. Böylece Türkiye’de sadece İzzet Baysal tarafından
söylediler. Bunu dış ticaret ataşeliklerine başvurarak üretilen fittingslerin ithalatı da tamamen durdurulmuş
alacağı fiyat listeleri ile belgelendirebileceğini belirt- oldu. Böylece İzzet Baysal dışa kapalı, rekabetsiz bir
tiler. pazar içinde tek üretici olarak kaldı. Ancak bu durumu
bir fırsat olarak görmedi. Fiyatları dokuz yıl gibi uzun
Bunun üzerine Mısır, İran, Irak, Suriye, Yunanistan gibi zamanda bir lira dahi artırmadı. Zamanla üretimde artış
ülkelere ihraç edilen malların fiyatlarını öğrenip bunun yaşanırken fabrika da hem mekansal hem de donanım
Türkiye’ye satılandan % 40 daha fazla olduğunu Hükü- olarak oldukça gelişme gösterdi. Yurtdışında da pazar
mete ispatladı. Bunun üzerine Hükümetçe boru ekle- buldu. Avusturya’ya, Yunanistan’a, Libya’ya ihracat ya-
me parçalarının Türk piyasasına sokulmasını güçleşti- pılarak dış pazarlara açılmayı sürdürdü.
recek tedbirler hemen alındı. Gümrük vergisi % 5’ten
%40’a yükseltildi. Böylece İzzet Baysal markası Türk Türkiye’de 1960’lı yıllar döküm sanayinde çok önemli
piyasasında fittings sektöründe öne çıkmaya başladı. gelişmelerin yaşandığı bir dönem oldu. Özel sektör gi-
Kartelle mücadele yıllarında depolanan fittigslerin rişimciliğinin teşvik edilmesi sayesinde pek çok döküm
bu dönemde satışı gerçekleştirildi. Onu bu dönemde fabrikası açıldı. İzsal da fittings sektöründe tek üreti-
rahatlatacak bir başka gelişme de İstanbul Teknik Üni- ci olma özelliğini 1967 yılında kaybetti. Ancak kurulan
versitesi İnşaat Mühendisliği bölümünden mezun olan fabrikalar İzsal ile rekabet etmekte oldukça zorlandı-
yeğeni Ahmet Baysal’ın fabrikada çalışmayı kabul et- lar. 1970’li yıllara gelindiğinde fabrika iyice genişledi.
mesi oldu. Bundan sonra amca-yeğen birlikte çalıştı. İzzet Baysal 1973 yılında yaptığı ihracatla İstanbul Sa-
Ahmet Baysal çoğu zaman fabrikanın sorumluluğunu nayi Odası tarafından ilan edilen ihracatta başarılı 85
tek başına üzerine alıp, fabrikanın devredildiği 1994 yı- sanayici arasında yer aldı.
lına kadar görevini sürdürdü.
Kapasite ve teknolojisini yenilediği fabrikada çalışan
işçi sayısı da her geçen gün arttı. Fabrika kurulduğun-
Fabrikada üretiminin artması ve işlerinin büyük geliş- da işçi sayısı 50 iken 1975 yılında 740’a ulaştı. Bundan
me göstermesi üzerine faaliyetlerini 1957 yılında ano- sonra İzzet Baysal’ın mücadelesi fabrikasında yaşanan
nim şirket olarak sürdürme kararı aldı. Isminin ilk iki sendikal örgütlenme ve grevler karşısında üretimini
harfi olan “iz” ve soyadının son harfleri olan “sal” he- korumaya yönelik oldu. İzsal Türkiye pazarında kalite
celerinden oluşan “İzsal” ismini şirket adı olarak -İzsal ve fiyat politikası ile kendini iyice tanıttı. Ödediği vergi
Döküm Sanayi A.Ş.- benimsedi.1 Ocak 1957 tarihinde miktarları da her geçen gün arttı.
altı yıl önce kurduğu İzzet Baysal Döküm Sanayi Mües-
sesesi’ni merkezi İstanbul’da olmak üzere 500 bin lira İzzet Baysal 1994 yılına kadar olan dönemde yıllarca
sermaye ile anonim şirkete dönüştürdü.
vergi listelerinde rekortmenler arasında yer aldı. İzsal

Mart-Haziran 2022/Sayı 4
146 BAİBÜ BÜLTEN