Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi (BAİBÜ) Rektörlüğü, Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK) Öğrenci Komisyonu ile, yükseköğretim kalite güvencesi sistemine öğrenci katılımının sağlanması ve yükseköğretimde kalite güvence kültürünün yaygınlaştırılması amacıyla “Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Sistemi ve Öğrenci Katılımı” konulu çevrim içi seminer düzenledi.
Moderatörlüğünü Rektör Yardımcısı ve Üniversitemiz Kalite Koordinatörü Prof. Dr. Kamil Gürel ve Üniversitemiz Kalite Komisyonu Öğrenci Üyesi Nida Bayhan’ın yaptığı, YÖKAK Uzmanı ve YÖKAK Öğrenci Komisyonu Akademik Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Gonca Uludağ, YÖKAK Öğrenci Komisyonu Üyesi Simge Ayyıldız ile YÖKAK Öğrenci Komisyonu Başkan Yardımcısı Sena Çatal’ın konuşmacı olarak katıldığı semineri öğrenciler başta olmak üzere, Öğrenci Komisyonu Üyeleri ve akademisyenler takip etti.
Seminere, “Öğrenilmiş Çaresizlik” deneyini hatırlatarak başlayan Prof. Dr. Kamil Gürel, “Bu deneyden şu sonuç çıkıyor: Neden engellendiğini bilmeyen bireyler, bu durumda, diğer bireylere karşı daha engelleyici, baskıcı olabilirler. Öğrenilmiş çaresizlik kuramı, eğer bir kurumda yer bulursa, yeniliğe, verimliliğe, gelişmeye karşı birtakım çabalar başlamadan bitebilir; o yüzden bunun kurumlarda yerleşmemesi gerekiyor. Bazı alanlarda yönetim tecrübesi elde ederken, bazı hayallerden vazgeçebiliyoruz ya da bu hayaller törpülenebiliyor. İşte, Kalite Yönetim Sistemleri, henüz hayal kırıklığı yaşamamış, birçok alana yönelik bu taze, körpe fikirleri olan öğrencilerle, tecrübesi olan ve bunları yönlendirebilecek olan yöneticileri bir araya getiriyor” diye konuştu.
“Üniversitemizde Öğrenci Kalite Topluluğu Kuruyoruz”
İmam Gazali’den ‘Filin körler tarafından tanımlanması’ hikayesindeki ‘Herkesin durduğu yere ve tuttuğu şeye göre doğruları vardır, münakaşalar da buradan çıkar’ kıssasını hatırlatan Prof. Dr. Gürel, özetle “Kalite yönetim sistemleri aslında, farklı bakışları bir araya getirmekte ve ihtiyacımız olan bütünsel bakışı sağlamaktadır. Ayrıca, kalite güvencesi sistemleri yükseköğretim dışında özel sektör, sağlık kurumları gibi birçok sektörde yaygın şekilde uygulanıyor. Bu kapsamda, öğrencilerimiz, mezun olduktan sonra birçok alanda kalite çalışmalarıyla karşılaşacakları için, öğrenciyken bunlara dair birtakım faaliyetler, çalışmalar yapabilsinler bazı unsurlarını yaparak öğrensinler diye, Üniversitemizde Öğrenci Kalite Topluluğu kurmayı amaçladık” dedi.
“Bağımsız Bir Dış Kuruluşun Akredite Ettiği Diploma, Mezun olan Öğrencilerin İş Bulmalarında Avantaj Sağlar”
Kalite yönetim sistemlerinde akreditasyon çalışmalarının önemini de vurgulayan Prof. Dr. Gürel, özetle “Öğrencilerimiz kalite çalışmalarına niye katılmalılar? Akreditasyon belgesi aslında, öğrencilerimizin öğrenmeleri ve sonrasında mesleklerinde uygulamaları için verdiğimiz bilgilerin, belli bir standardın üstünde olduğunun garanti altına alınmasıdır. Yani, bağımsız bir dış kuruluş, örneğin Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümünü akredite ettiği zaman, o bölümden, o programdan mezun olan öğrenciler, en azından belli bir standardın üstünde bilgi alarak mezun olduklarını garanti altına almışlardır. Diplomalarında ya da mezuniyet belgelerinde belirtildiğinde, iş bulmalarında avantaj sağlar. Bu sadece dersi veren öğretim üyelerinin ya da Fakülte yönetiminin tek başına yapacağı bir şey değil. Yükseköğretim Kalite Kurulu Başkanı Muzaffer Elmas hocamızın bir ifadesi var: ‘Kalite, rektörden öğrencisine herkesin katılması gereken bir süreç’ der. Öğrenciler, bu konuda yeterli talepte bulunmazlarsa ki, (‘talep’ kelimesi Arapça kökenli olup bundan türeyen ‘talebe’ ve şiddetle isteyen, bıkmayan, usanmadan istemeye devam eden manasındaymış) yani gerçekten bu manada talebe olunursa, kalite süreçlerini biz daha hızlı bir şekilde sağlayabiliriz. Öğrencilerimiz bunun kendileri için ve kurumumuz için önemini anladıklarında, bu talepleriyle bize destek olmuş olacaklar. Biz öğrencilerimizden bunları bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
“Öğrenci Kalite Topluluğu Kurmak İçin Öğrenci Arkadaşlarımızın Desteğine İhtiyacımız Var”
Üniversitemiz Kalite Komisyonu Öğrenci Üyesi ve Tohum Bilimleri Teknolojisi Yüksek Lisans Öğrencisi Nida Bayhan ise, Üniversitemizde kurulacak Öğrenci Kalite Topluluğu hakkında bilgi vererek, “Öğrencilerimizin, yükseköğretim kalite süreçlerine katkısı çok önemli. Biz de bu amaçla, üniversitemize bir kalite topluluğu oluşturmak istedik. Bunun için, öğrenci arkadaşlarımızın desteğine ihtiyacımız var. Kalite güvencesi her yerde, iş hayatında da görebiliyoruz, üniversitelerimizde de var, hatta gündelik hayatta da yer verebiliyoruz kalite güvencesine. Kalite yönetim süreçlerini öğrencilere tanıtarak, sevdirmek, topluluğumuzun amaçlarından ilki” dedi. Kalite Öğrenci Topluluğu taslak tüzüğündeki diğer amaçları aktararak; “Öğrencilerle birlikte kurumsal kalite kültürünü yaymak istiyoruz. Karar verme süreçlerinde yer alacak öğrencileri, bu süreçlere dahil etmek ve birlikte çalışmak istiyoruz” diyen Bayhan, “Öğrenci geri bildirimleri ve tercihleri doğrultusunda, ilgili birimlerle iş birliği kurmak çok önemli. Kalite, tek başına, tek bir birimle geliştirilebilecek bir şey değil. Topyekûn bir çalışma ve özveri gerekiyor. Bu yüzden, birimlerle iş birliğini önemsiyoruz. Mezuniyet alanındaki meslek sorunlarının kavranması ve çözümlenmesi çalışmalarına katılmak, yine mezun geri bildirim, mezun izleme, öğrencilerin beklentileri gibi konularda çalışmalar yürütmek istiyoruz. Stratejik yönetim anlayışını, öğrenciler arasında yaygınlaştırarak, toplumun gelişimini sağlayacak çok yönlü, lider bireylerin gelişimine destek olmak istiyoruz. Artık hepimiz biliyoruz ki, toplumda yönetmek kabiliyeti önemli ama lider bireyler yetiştirmek, bir konuda yol gösterici olmak çok daha önemli. Bunu önemsiyoruz. Üniversitemizde kalite değerlendirme süreçlerinde, Kalite Komisyonu ile iş birliği içinde çalışarak değerlendirme takımı, öğrenci değerlendiricisi yetiştirme faaliyetlerine, öğrenci katılımını sağlamak istiyoruz. Yani üniversitemizde bir öğrenci değerlendiricisi misyonumuz var. Bunu da gerçekleştirmek istiyoruz” diye konuştu.
Dr. Öğr. Üyesi Gonca Uludağ, Yükseköğretimde Kalite Güvence Sistemi Hakkında Öğrencileri Bilgilendirdi
YÖKAK Uzmanı ve YÖKAK Öğrenci Komisyonu Akademik Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Gonca Uludağ, Yükseköğretimde Kalite Güvencesi Sistemi ve YÖKAK Öğrenci Komisyonu hakkında öğrencileri aydınlattı; Üniversitelerde Öğrenci Kalite Topluluğu’nun kurulmasının önemine değinerek, katıldıkları tüm webinarlarda bunu önerdiklerini vurguladı ve Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde bu topluluğunun kurulması için emek veren öğrencilere ve akademisyenlere teşekkür etti.
Yükseköğretimde kalite güvence sistemi ve öğrencilerin bu süreçlerde nasıl yer alabileceğine ilişkin ayrıntılı bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Uludağ, “Yükseköğretim Kalite Kurulu, öncelikle siz öğrencilerin nitelikli bir eğitim almasını sağlamak, almış olduğunuz diplomaların hem ulusal hem de uluslararası platformlarda görünürlüğünü artırmak ve nihayetinde yükseköğretim alanında ülkemizi daha görünür bir platforma taşımak için görev yapıyor ve tüm bunlar aynı zamanda çalışmalarımızın amacını oluşturuyor. İçinde bulunduğumuz çağda, temel becerilerimiz, çeşitli yetkinliklerimiz ve kişilik özelliklerimiz çok kıymetli. Bu donanımımız bizleri iş dünyasında da tercih edilebilir kılmak için çok kıymetli. İş birliği yapabilmemiz, ani oluşan problemlere çözüm üretebilmemiz, yaratıcı bireyler olabilmemiz, kültürel okuryazarlık, vatandaş okuryazarlığı, teknoloji okuryazarlığı ve liderlik özelliği yine bu alanda çok kıymetli. Siz öğrenci arkadaşlarımızın, bu becerilere sahip olması önemseniyor” şeklinde konuştu.
“Yükseköğretim Kalite Kurulu, 1 Temmuz 2017’de İdari ve Mali Açıdan Bağımsız Olarak Kurulmuştur.”
Ülkemizde yükseköğretimde kalite çalışmalarının geçmişe dayandığını kaydeden Uludağ, “Yükseköğretimde kalite çalışmaları, her ne kadar son yıllarda ortaya çıkmış gibi algılansa da, bu alanda 1981 yılından günümüze birçok çalışmanın artarak ivme kazandığını görüyoruz. Özellikle 2001 yılında, Türkiye’nin Bologna sürecine dahil olmasıyla birlikte AKTS’ler, ders bilgi paketleri, bunların görünür hale gelmesi, bir öğrenci bir programa gelmeden önce hangi yıl, hangi dersleri alacak? Bunların amaçları nedir, hedefleri nedir? gibi konular daha şeffaf ve görünür hale geldi.1 Temmuz 2017 tarihi itibariyle, idari ve mali açıdan bağımsız bir Yükseköğretim Kalite Kurulu kuruldu. Bu kurulun, Üniversitelerimizdeki kalite süreçlerinin standartlara uygunluğunun değerlendirilmesi ve bunu teşvik etmek üstüne kurulan bir kamu kurumu olduğunu söyleyebiliriz’ dedi.
“Yükseköğretim Kalite Kurulu’nda kurul üyesi düzeyinde öğrenci temsiliyeti bulunuyor”
Kurulun yapısı ve işleyişi hakkında da ayrıntılı bilgi veren Uludağ, “Kurul, bir başkan olmak üzere toplam 13 üyeden oluşuyor. Kurulun şöyle bir özelliği var: Sizler mezun olacaksınız, iş dünyasına gireceksiniz, belki siz kendiniz işveren olacaksınız. Dolayısıyla bu bakış açısını çeşitlendirmek için, her kurumdan/alanda temsiliyeti sağlamak için oluşturulmuş bir mevzuata dayalı olarak seçilen bir kurul yapılanmamız var. Millî Eğitim Bakanlığı’ndan, Mesleki Yeterlilik Kurumu’ndan, TÜBİTAK’tan, Türkiye Sağlık Enstitülerinden, Türk Akreditasyon Kurumu’ndan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nden, Yükseköğretim Kurulu’ndan, Üniversitelerarası Kurul’dan yani birçok kurum ve kuruluştan üyeler ve temsilciler bulunmakta. Çoklu bakış açısıyla süreçlere yön vermeye çalışıyoruz. Burada sizler için en önemlisi, daha kıymetli olanı Türkiye’deki tüm yükseköğretim öğrencilerini temsilen bir öğrencinin kurul üyesi olması. Öğrenci üye de tıpkı diğer kurul üyeleri gibi, oy ve söz hakkına sahip. Bu, bize genellikle çok sorulan bir soru: Öğrenci kurulda aktif mi? Kararlara katılıyor mu, fikirlerini ifade edebiliyor mu ya da önerileri dikkate alınıyor mu? Bunun cevabı kesinlikle ‘Evet’” ifadelerini kullandı.
“Yükseköğretim Kalite Kurulu, ne yapıyor diye bakarsak, kurulun 3 temel görevi, amacı ve sorumluluk alanı var: Bunlardan bir tanesi, kurumsal değerlendirme programlarını yürütmek, bir diğeri akreditasyon kuruluşlarını tanımak ve yetkilendirmek, bir diğeri de kalite güvencesi kültürünü yaygınlaştırmak” diyen Uludağ, bunlar hakkında öğrencilere ayrıntılı bilgiler verdi.
YÖKAK Öğrenci Komisyonu Üyesi Öğrenciler Komisyon çalımaları hakkında Bilgi Verdi
YÖKAK Öğrenci Komisyonu Üyesi ve Karabük Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü 3. Sınıf öğrencisi Simge Ayyıldız ise, YÖKAK Öğrenci Komisyonu ve yükseköğretimde kalite güvencesi süreçlerinde öğrenci katılımı hakkında sunum yaptı. Ayyıldız, özetle şunları söyledi:
“Öğrenci Komisyonumuz, 9 üyeden oluşmaktadır. Bir de Akademik Koordinatörümüz Dr. Öğr. Üyesi Gonca Uludağ hocamız çalışmalarımızda bizimle. Komisyon, başkan dahil en az 5, en çok da 11 üyeden oluşabilmektedir. Öğrenci olmamız sebebiyle, komisyonumuz çok dinamik bir yapıya sahip olup, mezun olma gibi değişiklikler kapsamında da öğrenci komisyonu sayımız değişebilmektedir. YÖKAK Öğrenci Komisyonu, 1 Ekim 2019’da Yükseköğretim Kalite Kurulu bünyesinde kurulan ve öğrencilerden oluşan çok genç, dinamik ve yeni bir komisyondur. Amaçları ise, yükseköğretim alanında kalite güvencesi sistemi süreçlerinin içselleştirilmesi, kalite güvencesi kültürünün yaygınlaştırılması, öğrencilerin kalite güvencesi sistemine katılımlarının artırılması ve ulusal ve uluslararası düzeyde çalışmalar yürütmektir. Üye seçimlerimizde çeşitliliğe çok önem veriyoruz. Yani üyelerimiz farklı öğrenim düzeylerindeki öğrenciler. Yine, cinsiyet, bölge, alan gibi düzeylerde çeşitliliklere yer vermekteyiz. Komisyonumuzda şu anda 1 doktora, 2 yüksek lisans ve 6 lisans öğrencisi bulunmaktadır. Öğrenci Komisyonumuzun yapısı; 1 Komisyon Başkanı, 1 Başkan Yardımcısı ve 5 alt birimden oluşmaktadır. Komisyon Başkanımız kurulda bulunan öğrenci üye, aynı zamanda Öğrenci Komisyonu’nun doğal başkanı olarak görev yapmaktadır. Başkan Yardımcısı ise, komisyon üyelerinin kendi içerisinde seçtiği kişi olarak görev almaktadır. 5 alt birim; Uluslararası İlişkiler Birimi, Tanıtım, İletişim ve Bilgilendirme Birimi, Akreditasyon Birimi, Öğrenci Toplulukları Birimi, Arşiv ve Yayın Birimidir. Bu birimlerde de komisyon üyesi arkadaşlarımız, ilgi, istek, bilgi ve tecrübeleri göz önünde bulundurularak görev almakta ve görevlerini sürdürmektedirler.”
Ayyıldız, “Kalite elçisi ise, YÖKAK’ın misyon ve hedefleri doğrultusunda yükseköğretimde kalite güvencesi süreçlerine, öğrenci katılımını ve kalite kültürünün yaygınlaştırılmasını sağlamak üzere çalışmalar yürüten yükseköğretim öğrencisidir” diyerek, Kalite Elçisi olmak için yapılması gerekenler hakkında öğrencilere bilgi verdi.
“Öğrenciler Yükseköğretim Kalite Güvencesi Süreçlerinde Nasıl Yer Alabilirler?” Sorusu Yanıt Buldu
YÖKAK Öğrenci Komisyonu Başkan Yardımcısı ve TED Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yüksek Lisans Öğrencisi Sena Çatal, öğrencilerin yükseköğretim kalite güvencesi süreçlerinde “Kendi programlarının tasarlanmasında ve/veya güncellemesinde yer alarak, bölümlerinin, fakültelerinin Kalite Komisyonlarında yer alarak, öğrencisi oldukları kurumların kalite komisyonunda yer alarak, kaliteye yönelik öğrenci toplulukları kurarak veya bu topluluklarda yer alarak, kurumlarının öz değerlendirme takımlarında yer alarak, ulusal/uluslararası akreditasyon kuruluşlarında yer alarak, YÖKAK değerlendirme takımlarında değerlendirici olarak yer alarak, YÖKAK öğrenci komisyonunda yer alarak, YÖKAK’ta kurul öğrenci üyesi olarak ve uluslararası çatı kuruluşlarda (EUA, ESU, ENQA gibi) yer alarak” katılabileceklerini belirtti ve tüm bu süreçler hakkında aydınlatıcı ve ayrıntılı bilgiler verdi.
YÖKAK Öğrenci Komisyonu’nun çalışmalarına ve tüm duyurulara @kaliteelcisi sosyal medya hesaplarından ve www.yokak.gov.tr adresinde “öğrenci katılımı” sekmesinden erişilebilmektedir.
Programın sonunda etkinlik ve detaylı bilgilendirme için konuşmacılara teşekkür eden Prof. Dr. Gürel, konuşmacı teşekkür belgelerini takdim etti. Etkinlik iyi dileklerle sona erdi.
