TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) koordinasyonunda ve T.C. Cumhurbaşkanlığı himayelerinde düzenlenen 6. Türk Antarktika Seferinde yeni bir canlı türü keşfedildi.
Üniversitemiz Öğr. Üyesi Prof. Dr. Okan Külköylüoğlu, Mersin Üniversitesi’nden Prof. Dr. Süphan Karaytuğ, Balıkesir Üniversitesi’nden Prof. Dr. Serdar Sak ve Adıyaman Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serdar Sönmez, Batı Antarktika’nın bentik habitatında yeni bir Kopepod türü keşfetti. Harpacticus tae olarak adlandırılan bu canlı türü, Türkiye’nin Antarktika’daki bilimsel faaliyetlerine atıfta bulunarak “Turkish Antarctic Expedition” (TAE) kısaltmasından ismini aldı. Proje Keşfedilen bu yeni tür, Kopepod olarak bilinen bir eklem bacaklı türüdür. Kopepodlar, evrimsel olarak çok eski dönemlere dayanan ve sucul ekosistemlerde önemli bir role sahip olan omurgasız mikroskobik canlılardır. Harpacticus tae türü, Antarktika’nın Nansen adası kıyılarında bulunmuş olup, birincil tüketici olarak önemli bir ekolojik rol üstlendiği düşünülüyor.
Türkiye, son yıllarda kutup araştırmalarına büyük yatırımlar yaparak Antarktika’da bilimsel keşiflerde aktif rol alıyor. Keşfin sonuçları, uluslararası saygın bilimsel dergilerden Polar Biology’de yayımlandı.
Bu keşif, sadece bilimsel dünyada büyük yankı uyandırmakla kalmadı, aynı zamanda Türkiye’nin kutup bölgelerindeki araştırmalarına olan katkısının önemini de bir kez daha ortaya koydu. Harpacticus tae türünün keşfi hem ekolojik hem de biyolojik anlamda büyük bir potansiyele sahip.
Konu ile ilgili olarak konuşan ve TÜBİTAK 121Y372 projesinin yürütücüsü olan Üniversitemiz Öğr. Üyesi Prof. Dr. Okan Külköylüoğlu “Antarktika’ya Ocak-Mart 2022 tarihleri arasında gidildi. Örnek toplanması bu süreçte hem adalardaki tatlısu kaynaklarından hem de denizden toplanmıştır. Süreç pandemi dönemine denk geldiği için beklenenden uzun süren bir sefer oldu. Özel yöntemler kullanılarak örneklerin toplanması ve sağlıklı bir şekilde ülkemize getirilmesi sağlandı. Toplanan su ve sedimen örnekleri projemizde yukarıda ismi geçen uzman araştırmacı hocalarımıza gönderildi. Analiz ve teşhislerimiz devam etmektedir. Bu tür keşifler, bilimsel araştırmaların önemini ve bu şekilde çalışılması oldukça zor olan ekstrem bölgelerin daha iyi anlaşılmasını sağlamak açısından büyük bir öneme sahip. Antarktika’daki bu tür araştırmalar, ekosistem ve türler arasındaki ilişkilerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilecektir. Ayrıca aynı projeden ve aynı adadan daha önce de suda yaşayan bir başka omurgasız mikroskobik (0.6 mm boyunda) ostrakod türünü (Xestoleberis nansenensis) bulmuştuk. Bu durum Antarktika’nın biyolojik çeşitliliğinin ne denli zengin olduğunu göstermektedir. Söz konusu projeden şimdiye kadar 30’a yakın bilimsel etkinlik yapılmıştır. Bilinenlere göre bu sayı şimdiye kadar bir kutup projesinden en çok elde edilen sayıdır. Devamı ise gelecektir. Umarım bu sonuçlar diğer araştırmacılarımızı da teşvik eder.” dedi.
Üniversitemiz Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alişarlı ise Üniversitemiz Öğr. Üyesi Prof. Dr. Okan Külköylüoğlu’nu tebrik edip başarılarının devamını diledi.
