Anadolu Mektebi Yazar Okumaları kapsamında Bolu Valiliği, Bolu Belediye Başkanlığı ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi (AİBÜ) tarafından “Doğumunun 90. Yılında Bozkırın Bilgesi Cengiz Aytmatov” programı düzenleniyor.
24-26 Nisan 2018 tarihleri arasında üniversitemiz ev sahipliğinde gerçekleştirilecek program kapsamında, yazar-öğrenci buluşmaları ve paneller düzenlenecek; tiyatro oyunları ve film gösterimleri izleyiciyle buluşacak ve konserler verilecek. 17 şehirden 60 panelist öğrenci, 15 farklı merkezde Cengiz Aytmatov’u anlatacaklar.
Program, Kongre ve Kültür Merkezi Fuaye alanında, TÜRKSOY koleksiyonu kapsamında Kırgız sanatçıların yağlı boya ve sulu boya resimleri ile TÜRKSOY yayınlarından oluşan resim ve kitap sergisinin açılmasıyla başladı. TÜRKSOY Kırgızistan Temsilcisi Kojageldi Kuluyev, burada yaptığı konuşmada, “Bu sergiyle, 2018 Cengiz Aytmatov anma yılı etkinliklerine ve yıl boyunca sürdürülecek faaliyetlere bir katkı koymaya, bozkırın bilgesi Cengiz Aytmatov’un ülkesi Kırgızistan’ın kültürünü, sanatını, tarihini, doğasını ve insan manzaralarını tanıtmaya çalıştık.” dedi.
Serginin gezilmesinin ardından program Kongre ve Kültür Merkezi Bordo salondaki açılış paneliyle devam etti. Saygı duruşu ve İstiklâl Marşı’nın okunmasıyla başlayan paneli, Bolu Valisi Aydın Baruş, Bolu Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz, AİBÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alişarlı, Anadolu Mektebi Yürütme Kurulu Başkanı ve eski Bakan Prof. Dr. Sami Güçlü, Kırgızistan Büyükelçisi İbrahim Junusov, TÜRKSOY Kırgızistan Temsilcisi Kojageldi Kuluyev, Cengiz Aytmatov’un oğlu Askar Aytmatov, yurt içi ve yurt dışından gelen yazarlar ve sanatçılar ile rektörler, akademisyenler ve öğrenciler izledi.
Anadolu Mektebi tanıtım filminin ardından panelin açılış konuşmasını yapan Bolu İl Milli Eğitim Müdürü Yusuf Cengiz, Anadolu Mektebi Yazar Okumaları hakkında bilgi vererek, “Şu ana kadar yaklaşık 150 öğrencimizle, Mehmet Akif Ersoy, Mustafa Kutlu, Tarık Buğra, Cengiz Aytmatov okumalarını yaptık. Yeni dönemde ise, 9 lisemizde 60 öğrencimizle Yahya Kemal Beyatlı’nın 11 eserini okumaya devam ediyoruz. Amacımız, okuyan, araştıran, sorgulayan, analiz yapabilen, milli ve manevi değerleri özümsemiş, entelektüel, bilge kişiler yetiştirmektir. Bu üç günlük programda ise, biri açılış paneli olmak üzere 14 ayrı salonda paneller gerçekleştirilecektir. 10 ayrı salonda yazar—öğrenci buluşmalarının yanı sıra tiyatro, konser, resim ve kitap sergileri olacaktır.” diye konuştu.
Nastaren Buhara’nın başkanlığını yaptığı panelde, lise ve üniversite öğrencileri Abdülkadir Çakıl, Meltem Sepetçi, Maroof Alam ve Keremet Toktoboeva sunum yaptılar. Öğrenciler, “Yeni nesil öz köklerini asla unutmamalı. Bunun için bizler mutlaka kendi kültürümüzü, geleneklerimizi ve dilimizi korumalıyız, desteklemeliyiz. Bizim amacımız kendimizi bir dünyaya açmak ve bize ait olan her şeyi korumak olmalıdır.” diyen Cengiz Aytmatov’un eserlerini analiz ettiler.
Panel Değerlendirmesi…
Panelin ardından protokol üyeleri, panelin değerlendirme konuşmalarını yaptılar. İlk konuşmayı yapan Prof. Dr. Sami Güçlü, Cengiz Aytmatov için Bolu ve Kastamonu’da yapılacak anma programları hakkında bilgi vererek, “Toplam 27 benzer oturum olacak. Bu oturumda 4 öğrencimizi dinlemiştiniz. 110 öğrencimiz daha konuşacak. 2000 öğrencinin okumalar yaptığı, yaklaşık 500 öğrencinin Bolu ve Kastamonu’da bir araya geldiği bu toplantı, gerçekten de Anadolu topraklarında Cengiz Aytmatov’un ne kadar çok sevildiğini, gençler tarafından da ne kadar kolay okunabileceğinin bir işaretidir.” dedi.
2016 yılında Burdur’da Mehmet Akif’i okurken yaşadığı heyecanı bu kez AİBÜ’de yaşadığını ifade eden Prof. Dr. Güçlü, özetle “Bugün burada, öğrencilerimizin biri Bolu’da, biri Hindistan’da lise öğrencileri, diğer ikisi ise Kırgızistan ve Kahramanmaraş’tan üniversite öğrencileri. Öğrencilerimize emeklerinden dolayı teşekkür ediyorum. Anadolu Mektebi, bu topraklarda kültürel bağın güçlenmesi konusunda başlattığı yelpazeyi bir adım daha genişletiyor. Türkiye’de eğitim gören misafir öğrencilerin de katılacağı yeni bir grup oluşturma arayışı içerisindeyiz. İkinci bir halka da orada büyüyecek.” şeklinde konuştu.
Gençlik ve Spor Bakanlığı Gençlik Hizmetleri Daire Başkanı Ahmet Cemil Bedir ise özetle, “Anadolu Mektebi içeresindeki gençlerimizin hepsinin bildiği gençlik kamplarımız var. Gençlik merkezlerimiz, her daim bütün gençlerimize açık, bunun için çalışıyoruz. Gençlik merkezlerimizde her ay 40 bin gencimiz kitap okuyor. Bu Türkiye için aynı anda, belli bir program dahilinde yapılan bir okuma halkası olarak önemli bir rakam.” dedi.
AİBÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alişarlı ise yaptığı değerlendirmede, Anadolu Mektebi’nin önderliğinde düzenlenen “Doğumunun 90. Yılında Bozkırın Bilgesi Cengiz Aytmatov” programına ev sahipliği yapmaktan mutluluk duyduğunu ifade etti.
Rektör Alişarlı: “Bugün Cengiz Aytmatov’u, Anadolu Mektebi Öncülüğünde Düzenlenen Bir Etkinlikte Hayırla ve Minnetle Yâd Ediyoruz”
2010 yılında Kırgısiztan’da Anıt Mezarı ziyaret ettiğini anlatan Prof. Dr. Alişarlı, özetle “Çok acıklı bir öyküsü var buranın. Bir gece vakti, bir toplumun çok kıymetli 40’a yakın insanı derdest ediliyor, vagonlara bindiriliyor ve şehirden uzaklaştırılıyor. Geride kalanlar, insanların nereye götürüldüğünü bilmiyorlar. Ama düzenli bir şekilde ailelere mektuplar geliyor, onlar da bunlara cevaplar yazıyorlar ve bu, yıllarca devam ediyor. Halbuki o gece, o değerli insanlar, mütefekkirler, ilim insanları, önde gelen insanlar katledilmiş. Bu olay, Sovyet Rusya’nın yıkılmasından sonra ortaya çıkıyor. Bu toplu mezarda, Cengiz Aytmatov’un babasının da bulunduğu 40 kişinin mezarı var. Bugün hem Cengiz Aytmatov’u hem de bu insanları Anadolu Mektebi öncülüğünde düzenlenen bir etkinlikte hayırla ve minnetle yâd ediyoruz.” diye konuştu.
Rektör Alişarlı değerlendirmesinde özetle, “Anadolu Mektebi Yazar Okumaları, bugüne kadar pek çok değerli şahsiyeti anmış, hatırlamış. Burada da milli, manevi ve evrensel değerlere sahip, bu değerler temelinde hayatlar süren ve bu değerleri topluma telkin eden yazarların eserleri okunmuş. Bugün de burada gönlümüzde yer edinmiş Türk dünyasının ünlü yazarlarından, dünya edebiyatında tartışılmaz bir yere sahip bilge insan Cengiz Aytmatov’u eserleriyle bir kez daha tanıyacağız. Aytmatov, tarih boyunca kazandığı sosyal, kültürel ve edebi bütün maddi ve manevi zenginliğini eserlerine yansıtmış, yaşadığı coğrafyasını insanların refahı için kazandığı değerlerini, acılarını, kahramanlıklarını, tecrübelerini yazıyla ölümsüzleştirmiştir. Halkın içine düştüğü zor durumları en güzel şekilde anlatmıştır. Aytmatov eserlerinde kendi ifadesiyle ‘tipik insanı tanımlıyorum’ demiştir. Aslında bu tipik insan hepimiziz, tüm dünya insanlarıdır. Bunun en güzel delili ise, eserlerinin 150 dile çevrilmiş olmasıdır.” ifadelerini kullandı.
Cengiz Aytmatov’un dilimize kazandırdığı en önemli kelimelerden birinin mankurtizm olduğunu kaydeden Rektör Alişarlı, “Bugün bunun en acı örneğini Türkiye, fetö terör örgütü ile yaşamıştır. Bu yapının, insanları sosyokültürel kimliklerinden uzaklaştırarak adeta hafızaları, kimlikleri, benlikleri rehin altına alınarak kendi idealleri doğrultusunda nasıl kullandığına hepimiz şahit olduk. Ümit ederim, böyle bir olay bir daha yaşanmaz. Bunu önleyecek olanlardan biri bu tür okumalardır. Bunun sayesinde milli değerlerimize bağlı, geçmişini unutmayan, maneviyatını unutmayan, kendini her zaman sorgulayan, hür iradeler olarak yetişeceğimizi, aynı zamanda bu faaliyetler sayesinde desteklemiş oluyoruz.” şeklinde konuştu.
Bolu Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz ise, “Böyle organizasyonlar kalabalıklara hitap etmeyebilir ama özü yakalamaları açısından önemlidir. Cengiz Aytmatov’dan, on binlerce yok, sadece bir tane var. İşte bu bir tanelerin buradan çıkmasını sağlayan Anadolu Mektebi’ni kutluyoruz ve Anadolu Mektebi’nin böyle bir organizasyonu Türk dünyasıyla kucaklaşma azminde olan özel bir coğrafyaya sahip Bolu’da yapmasından dolayı memnuniyetimizi ifade ediyoruz.” dedi.
TÜRKSOY Kırgızistan Temsilcisi Kojageldi Kuluyev ise, “2018 yılı TÜRKSOY tarafından Cengiz Aytmatov Anma Yılı olarak ilan edildi. Cengiz Aytmatov, ‘Ne yapsak insan oluruz?’ diye sordu. Biz, O’nun altına denk eserlerini gençlere okutsak insan oluruz. O yüzden Anadolu Mektebi tarafından sunulan bu etkinlik çok çok önemlidir. O’nun ölümünün 10’uncu yılı aynı zamanda, ben öldüğü gün, ‘O, bu dünyaya sığamadan öbür dünyaya gitti’ diye anladım. TÜRKSOY olarak Cengiz Aytmatov’u ve eserlerini gençlere tanıtmak için çalışıyoruz.” diye konuştu.
Cengiz Aytmatov’un Oğlu Askar Aytmatov: “En Az Kırgızistan’da Olduğu Gibi Türkiye’de de Cengiz Aytmatov’un Eserleri Okunuyor ve Seviliyor”
Cengiz Aytmatov’un oğlu Askar Aytmatov ise, panelde sunum yapan öğrencileri kutlayarak, “Babamın hepimize vermek istediği ‘nasıl insan olmalı’ mesajını, doğru algıladınız. Yaptığınız derin analiz, beni gerçekten etkiledi. Sizlere teşekkür ediyorum.” dedi. Aytmatov, özetle “Anadolu Mektebi’nin amacı, Türkiye’de hür, bağımsız düşünen insanların yetiştirilmesi. Bu maksatla büyük bir adım attınız. Bu sebeple Sami Bey bana, Türk kültürünün Don Kişot’unu anımsatıyor. Bolu, Türk dünyasını kucaklıyor, Türk dünyasının bir kültür merkezi işlevini görüyor. Türkiye, babam için ikinci vatandı. Sık sık buraya geliyordu. Kendi arkadaşlarıyla, okuyucularıyla görüşüyordu. Türkler, O’nun eserlerine hep sahip çıktılar. En az Kırgızistan’da olduğu gibi Türkiye’de de Cengiz Aytmatov’un eserleri okunuyor ve seviliyor. Ben hepinize şahsım ve ailem adına teşekkür etmek istiyorum.” ifadelerini kullandı.
Kırgızistan Büyükelçisi İbrahim Junusov ise, Cengiz Aytmatov’un Kırgızistan’ı tüm dünyaya tanıtmasının kendileri için çok büyük bir gurur olduğunu belirterek, “Cengiz Aytmatov’un eserleri bugün 168’den fazla ülkede 70 milyondan daha fazla baskıya ulaşmış durumdadır. UNESCO’nun verdiği bilgiye göre, dünya çapında Şekspir ve Tolstoy’dan sonraki en çok okunan üçüncü yazardır Cengiz Aytmatov.’ dedi.
Bolu Valisi Aydın Baruş ise yaptığı değerlendirmede, panelist öğrencileri kutlayarak, “Anadolu Mektebi okumalarında beyin emeği veren, bu zahmetli sürece giren ama gelecekte hem bu ülkenin hem de insanlığın ümitlerine ön ayak olacak ve insanlara yön verecek bu gençleri burada görmekten son derece mutlu olduğumu, onlarla hasbihal etmekten son derece mutlu olduğumu ifade etmek istiyorum.” dedi.
Vali Baruş, özetle “Türk kültürünün ve dünyasının önemli yazarlarından olan ve dünya insanlığına önemli mesajlar vererek ölümsüz hale gelmiş olan Cengiz Aytmatov’u saygı ve rahmetle anıyorum. Köklü bir hazineye sahip olan Türk kültürünün önemli cüzlerinden birisi de 20’nci yüzyılda atalarımızın topraklarından seslenen Cengiz Aytmatov’dur. Türk kültür dünyasını tanıyan herkes, Cengiz Aytmatov ismine aşinadır. Kırgız milletinin tarih boyunca kazandığı sosyal, ahlaki, edebi ve kültürel değerlerin, maddi ve manevi zenginliklerini eserlerinde yansıtmakla birlikte eserlerinde verdiği mesaj, tüm insanlığadır. O’nun eserlerinden esintiler, bizlere modern dünyanın maddi değerlerle esir alınmış hayat tarzı içinde farkında olmadığımız, unuttuğumuz yaşam değerlerini fısıldar. Bizlere hayatı anlatan bir bilgedir.” ifadelerini kullandı.
Protokol üyelerinin panel değerlendirmesinin ardından Cengiz Aytmatov üzerine çalışmalar yapan Prof. Dr. Ramazan Korkmaz ise yaptığı konuşmada, “Bugün Cengiz Aytmatov’un etrafında bir araya geliyoruz. Çünkü O, bizim kültür kaynaklarımızı, Kırgız masallarını, destanlarını okurken bütün kültür kaynaklarımızı bizlere yeniden gösteriyor. Anadolu Mektebi’nin de böyle okumalar yapmaya başlaması çok sevindirici bir durumdur.” dedi.
Değerlendirmelerin ardından Bolu Valisi Aydın Baruş ve Bolu Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz tarafından panelist öğrencilere hediye takdim edildi. AİBÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alişarlı ise, Anadolu Mektebi Yürütme Kurulu Başkanı ve eski Bakan Prof. Dr. Sami Güçlü, Kırgızistan Büyükelçisi İbrahim Junusov ve Cengiz Aytmatov’un oğlu Askar Aytmatov’a hediye takdim etti. Açılış programı, toplu fotoğraf çekiminin ardından sona erdi.
