Malezya Üniversitesi eski öğretim üyesi Dr. Rosey Wang Ma, Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde ‘Çin’de İslam’ın Tarihçesi’ konusunda verdiği konferansta, Çin’e özgü tarihi camilerin bölgenin ekonomik yönden kalkındırılacağı gerekçesiyle yıkıldığını, halkın yıkımı engellemesini önlemek için ise bunların yerine Araplara özgü tek minareli camiler yapıldığını oysa bu camilerin çok ‘özel’ olduklarını ve korunmaları gerektiğini vurguladı.
AİBÜ Yabancı Diller Yüksekokulu tarafından Kültür Merkezinde düzenlenen ‘Çin’de İslam’ın Tarihçesi’ konulu konferansın konuğu, kendisi de ‘Hui’ denen Çinli Müslümanlardan biri olan Dr. Rosey Wang Ma oldu.
İslam dininin ve medeniyetinin Çin’de bin 300 yıldır var olduğunu, bugün ise 30 milyon Müslümanın bu ülkede yaşadığını ve bunların bir kısmının ‘Hui’ denilen Çinli Müslümanlar olduğunu ifade eden Dr. Rosey Wang Ma, İslamiyetin tüccarlar ve özellikle askerler tarafından Çin’de yayılmaya başladığını anlatarak, “Müslüman babalar ile Çinli annelerden doğan ve Çince de ‘yerli doğan yabancı misafir’ denen çocuklar Huilerin atalarıdır.” dedi.
Dr. Ma, Moğolların Çin’i istila ettikleri dönemde İslam medeniyetinin de altın çağını yaşadığını ve Çin’de iktidardaki Yuan sülalesinin Çinlilere güvenmedikleri için ülkeyi idare etmeleri için Müslümanları çağırdıklarını belirterek, “Bu dönemde Müslüman Türk asker çok gelmiş ve Çin’in her yerine yayılmışlar. Yuan sülalesi zamanında 12 eyalet var, 8 eyaletin valileri, 4 eyaletin de vali yardımcıları Müslüman. İslam Çin’de bu şekilde yaygınlaşmış.” diye konuştu.
‘Çin’e Özgü Tarihi Camiler Yıkılmamalı’
Moğollardan sonra iktidara gelen yeni sülalenin Müslümanlarla birlikte bütün azınlıkları Çinlileştirmeye çalıştığını, isimlerini ve lisanlarını değiştirdiğini hatta yalnızca Çinlilerle evlenme zorunluluğu getirdiğini ve ülkenin sınırlarını yabancılara kapattıklarını anlatarak, camilerde okulların açılması ile Kur’an-ı Kerim’in Çinceye çevrilip yaygınlaştırılması sonucu İslam medeniyetinin Çin’de yok edilemediğini söyledi.
Dr. Rosey Wang Ma, 300 yıl iktidarda kalan ve feodal sistemle ülkeyi yöneten Mançu sülalesi zamanında ise büyük bir Müslüman katliamı yaşandığını ve bunların yaşadıkları yerlerden sürülerek günümüzdeki Kazakistan, Özbekistan, Myanmar, Burma, Tayland, Malezya, Endonezya ve Filipinler’e yerleştiklerini de sözlerine ekledi.
Konferansta Çin kültürü ve medeniyeti ile Çin’deki tarihi camiler ile ilgili fotoğraflar gösteren Dr. Ma, Çin’e özgü tarihi camilerin bölgenin ekonomik yönden kalkındırılacağı gerekçesiyle yıkıldığını, halkın yıkımı engellemesini önlemek için ise bunların yerine Araplara özgü tek minareli camiler yapıldığını vurguladı. Dr. Ma, bazıları saray camisi bazıları ise hiç çivi çakılmadan yapılmış ahşap camiler olan bu yapıların çok ‘özel’ olduklarını ve mutlaka korunmaları gerektiğini söyledi.
