Anadolu’da 10 bin yıllık geçmişe sahip olan ve buğday türlerinin atası sayılan Iza buğdayının korunması, yaygınlaştırılması, tanıtılması ve tescillenmesi (coğrafi işaretinin alınması) amacıyla Abant İzzet Baysal Üniversitesi (AİBÜ) ile Bolu Belediyesi arasında protokol imzalandı.
Başta Bolu olmak üzere ülkemizde çok az bölgede yetiştirilebilen Iza buğdayının deneme üretimlerine, Seben, Göynük ve Merkez ilçelerdeki toplam 200 dönümlük arazilerde başlandı. Genetiği değişmeden günümüze kadar gelen Iza buğdayında yüksek miktarda bulunan sarı lütein antioksidan maddesi, göz hastalıklarına ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu rol oynuyor.
Bolu Belediyesi’nde gerçekleştirilen imza törenine, Bolu Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz, AİBÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alişarlı, Bolu Belediye Başkan Yardımcısı Emine Davarcıoğlu, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü İzzet Murat, uzun yıllardır Iza buğdayı ile ilgili bilimsel çalışmaları koordine eden Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nusret Zencirci ile akademisyenler katıldı.
Protokol imza töreninde bir konuşma yapan Bolu Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz, Bolu’ya özgü, ilimizde yetişen bütün bitkilerin coğrafi işaretlerinin alınması için üniversitemizle iş birliği içerisinde çalışmaların sürdürüldüğünü ifade ederek, bu konuda en büyük desteği veren üniversitemiz adına Rektör Alişarlı ve Prof. Dr. Nusret Zencirci ile emeği geçen akademisyenlere teşekkür etti.
Bu sene, Seben, Göynük ve Bolu Merkez’de bulunan 200 dönüm civarındaki arazide, Iza buğdayının deneme üretimlerine başladıklarını kaydeden Yılmaz, Iza buğdayının coğrafi işaretinin alınmasından sonra, üretiminin tüm Bolu’ya yaygınlaştırılmasını planladıklarını söyledi. Yılmaz, verimin arttırılmasıyla Iza buğdayının fiyatının düşeceğini, hem tüketicinin hem üreticinin bundan fayda sağlayacağını sözlerine ekledi.
“Eğer Bir Tarım Ürünü Coğrafi İşaret Almışsa, Değeri On Kat Artabiliyor”
AİBÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Alişarlı ise, protokolün önemine işaret ederek, “Bu protokolün en büyük özelliği, Iza buğdayının coğrafi işaretinin alınması ve tanıtımının yapılması. İki yönlü bir protokol bu. Bu çalışmalar kapsamında Avrupa Birliği de, özellikle tarımsal ürünlerin değerinin arttırılmasında ve katma değer sağlamada coğrafi işaretlere önem veriyor. Eğer bir tarım ürünü coğrafi işaret almışsa değeri on kat artabiliyor. Bu protokol böyle bir katkı da sağlayacak aynı zamanda ve bu açıdan da oldukça önemli. Bu tür çalışmaların sayısının artmasını temenni ediyorum.” diye konuştu.
Prof. Dr. Nusret Zencirci ise, Iza buğdayının Seben’e özgü değerli bir bitki olduğunu belirterek, bu konuda yaptıkları çalışmalar ve Iza buğdayının insan sağlığına etkileri hakkında bilgi verdi. Zencirci, özetle “Iza buğdayı, üstün özelliklere sahip. Örneğin, karoten ve protein değeri yüksektir. Bunlar özellikle göz ve kalp sağlığını olumlu etkilerler. Avrupa’da sağlık için kullanılıyor. Bazı özütleri çıkarılıp, bazı kanser türlerine, şeker hastalığına ve kalp hastalıklarına karşı destekleyici ilaç olarak veriliyor. Bu nedenle bunun kayıt altına alınması, coğrafi işaretinin alınması ve üretiminin arttırılması, Bolu için ciddi bir katkı sağlayacak.” dedi.
Tören, protokol metninin imzalanmasının ardından sona erdi.
